پس از حدود ۲۰ دقیقه، کدو حلوابی یا لبوی نگینی خرد شده را در خورش بریزید و اجازه دهید تا خورش جا بیفتد. حبوبات را به‌صورت جداگانه از شب قبل خیس کنید و چند بار آب آن‌ها را عوض کنید تا نفخ حبوبات گرفته شود و زودتر بپزند. یک قابلمه بزرگ را تا نیمه آب کنید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا آب به جوش آید.
- سفره خانه فردوسی دقیقاً همان رستورانی است که بتواند این نیازها را برطرف کند.
- لپه‌ها را از دو تا سه ساعت قبل خیس کنید و چند بار آب آن را تعویض کنید تا نفخ لپه گرفته شود.
- آب را جوش آورده نوعی سبزی کوهی بنام بوسور BOSORیا لیز Lisکه لعاب دارد و برای سرماخوردگی مفید است شسته به آب جوش می زنند و آرد را اضافه می کنند.
این آش به دلیل ترکیبات استفاده شده در آن یکی از بهترین غذا ها برای خون سازی و پاک کردن کبد است و رنگ رخسار را روشن و گل گون می کند. چهار محالی‌ها عموماً به زبان فارسی و ترکی و با لهجه خاص خودشان صحبت می‌کنند و بختیاری‌ها هم به گویش بختیاری که شاخه‌ای از زبان لری است صحبت می‌کنند. مادة اولیه چوقا پشم است كه زنان بختیاری آن را به گونه ای نازك و ظریف می ریسند و روی دستگاههای ساده بافت، نواری با عرض حدود ۵۰ تا۷۰ سانتیمتر و طول ۵/۲ متر می بافند كه این نوار از دو قسمت مساوی و متفاوت تشكیل می شود. قسمت بالا را «تهده نشقه» و قسمت پایین آنرا «تهده ساده» می نامند. بلندی چوقا حدوداً تا سر زانو می رسد و جلوی آن كاملاً باز است در حال حاضر بهترین نوع چوقا توسط زنان طایفة «كیارسی» بافته می شود. کشک و قارا یا همان (قره قوروت) سنتی، که طعم ترش طبیعی آن دهان شما را آب می اندازد.
این خوراکی بسیار مقوی از ترکیب خرما، گردو، کشمش، پیاز، تخم‌مرغ و شیره انگور تشکیل می‌شود و به خاگینه خرما شباهت دارد. این غذا اغلب در فصل سرد تهیه می‌شود؛ زیرا مواد اولیه آن طبع گرمی دارند و از کالری بالایی برخوردار هستند و از همین رو انرژی بدن را افزایش می‌دهند. سپس آن را با شیر، کره و کمی گلاب را بپزید تا غذایی با عطر فوق‌العاده داشته باشید. برنج، هویج، گوشت چرخ‌کرده، پیاز، کشمش پلویی، زعفران و روغن درست می‌شود.
فرهنگ بومی و قومی استان ایلام
مواد تشکیل‌دهنده این نسخه از ته‌چین، برنج، گوشت بره، پیاز، کشمش، زعفران، گرد لیمو، فلفل، نمک و روغن هستند. روی گوشت‌ها را بپوشانید و آن‌ها را حداقل برای پنج تا ۶ ساعت در یخچال بگذارید. پس از گذشت این زمان گوشت‌ها را روی تخته کار قرار دهید و گوشت دنده را با بیفتک‌کوب بکوبید. حالا سیخ را از وسط دو استخوان دنده رد کنید و بعد گوشت‌ها را روی حرارت ملایم آتش کباب کنید. حین پخت دنده‌ها می‌توانید کره، آبلیمو و زعفران دم‌کرده را باهم مخلوط کنید و با قلمو روی کباب بمالید تا خوش‌عطروبو شود. ماش را پس از پاک کردن و شستن، به‌همراه آب تازه در قابلمه بریزید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا ماش‌ها خوب بپزند.
جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری
قوروت، در واقع نوعی فرآورده لبنی است که اهالی بیرجند از آن به‌عنوان یکی از غذاهای محلی و مقوی استفاده می‌کنند. قوروت در ابتدا به‌صورت جامد یا پودر تهیه می‌شود؛ سپس آن را در آب حل می‌کنند تا عصاره بنفشی به دست آید. این عصاره در ادامه دو بار جوشانده یا به‌صورت سرد مصرف می‌شود. گوشت خرد شده را در قابلمه بریزید و آن را کمی تفت دهید تا تغییر رنگ دهد. سپس آب لپه را خالی کنید و آن را در قابلمه بریزید و همراه با بقیه مواد تفت دهید. پس از چند دقیقه تفت دادن، سه تا چهار پیمانه آب جوش را در قابلمه بریزید، درب قابلمه را ببندید، شعله گاز را کم کنید و اجازه دهید تا گوشت و لپه برای یک ساعت بپزند.
در بخش اول، شماری از غذاهای خوشمزه چهار محال و بختیاری ها را معرفی کردیم. در این گفتار به معرفی دیگر غذاهای معروف استان می پردازیم و از آش دوغ شروع میکنم که مثل آش دوغ اردبیلی ها، مشهور است. از لذیذترین و پرطرفدارترین غذاهای چهار محال و بختیاری کباب بختیاری است که نه تنها در استان چهار محال و بختیاری بلکه در تمام شهرهای ایران شعبه ای دارد .
این کباب از فیله گوسفند، سینه مرغ، فلفل دلمه ای، پیاز، روغن زیتون، پودر سیر و زعفران تهیه می شود. گوشت مرغ و گوسفند را با روغن زیتون و پیاز مخلوط می کنند، با زعفران آغشته نموده و سپس تکه تکه کرده و یک قطعه مرغ و یک قطعه گوشت را به سیخ می کشند و روی زغال کباب می کنند. سپس برنج را اضافه می کنیم وجوشیدن آن تا وقتی که آب برنج کاملا گرفته شود ادامه پیدا می کند .
بعد از سرد شدن به حالت گلوله درمی‌آورند و روی آن را گیاهانی مثل پونه می‌زنند و زیر آفتاب می‌گذارند تا خشک شود. در پایان آب انار و رب را با هم مخلوط کرده و به آش اضافه می کنیم و مرتبا هم میزنیم تا آش انارقوام یابد . کبه عربی همان طور که از نامش پیداست یک غذای سنتی عربی است. برای تهیه این غذا ابتدا برنج را با مقداری آب، روی حرارت ملایم می گذاریم تا برنج مانند شیر برنج شود. سپس آن را با سیب زمینی که ریز رنده کرده ایم مخلوط می کنیم یا چرخ می کنیم. زیرا در هر گوشه‌ی شهرهای این استان، خوراکی و صنایع دستی رنگارنگ دلبری می‌کنند.
خورش قیمه، غذایی محبوب در میان ایرانیان است و درمناطق مختلف کشور، دستور پخت‌های متنوعی برای طبخ آن وجود دارد. 2_ گوشت راسته گوسفندی برای تهیه کباب بختیاری به شیوه رستورانی گزینه بهتری است. البته بعضی گوشت گوساله را ترجیح می دهند، اما از نظر پزشکی گوشت گوساله و گاو برای خوردن توصیه نمی شود. چرا که طبع سرد و خشکی داشته و مصرف مداوم آن به معده آسیب وارد می کند و ممکن است باعث معده درد های طولانی مدت شود. برای سیخ کردن کباب بختیاری ابتدا یک قطعه گوشت قرمز سیخ کنید سپس یک تکه گوشت مرغ سیخ کنید ، به صورتی که یکی در میان گوشت مرغ و گوشت قرمز روی سیخ قرار بگیرد.
سپس خلال بادام و پسته از قبل شسته شده را به زرشک‌ها بیفزایید و آن‌ها را برای ۳۰ ثانیه تفت دهید. خلال پرتقال یا نارنج تلخی گرفته را نیز به‌همراه زعفران به زرشک بیفزایید و آن‌ها را پس از یک دقیقه از روی حرارت بردارید. نصف مخلوط زرشک را به گوشت‌ها بیفزایید و بقیه آن را برای تزئین کنار بگذارید. کارائی، کارایی، کرایی یا کراهی، یک نوع کاری سنتی پاکستانی، هندی و بلوچی با سس غلیظ بر پایه گوجه‌فرنگی است که در یک تابه گود و ضخیم به همین نام درست می‌شود. جالب است بدانید که کرائی، دو نسخه گیاهی هم دارد که با نام کارائی پنیر و کارائی سبزیجات شناخته می‌شوند. مانی پلو از غذاهای محلی شهر دامغان در استان سمنان است که برای تهیه آن از لپه، رشته پلویی، زرشک و کشمش استفاده می‌شود.