درباره ی فرهنگ بومی چهارمحال و بختیاری دانش‌چی


چوقا یا چوخا از صنایع دستی معروف و جزئ لباسهای محلی مورد استفاده محلیان و عشایر این منطقه است. در این مسیر زاینده رود هنوز از مناطق صنعتی عبور نکرده و رنگ آبی و تمیز آب همواره با هوای مطبوع و باغات سرسبز اطراف آن بسیار دلپذیر است . در بخشی از سردر های این مجموعه قلعه، معماری سنتوری که به صورت مثلثی شکل با نقوشی به سبک شیر و شکر است به چشم می‌خورد حمام قلعه تاریخی چالشتر نیز مزین به کاشی آبی فیروزه ای و سفید سربی است . ابتدا از راه پله ها وارد محوطه های بزرگ به نام هوس خانه می‌شود که در وسط آن یک سالن بزرگ به نام سفره خانه وجود دارد و اتاق آینه در جوار آن قرار گرفته است . مساجد قدیمی، سنگ نوشته های باستانی، حمام هاف، قلعه ها، پل ها ،مدرسه ها، گورستان ها و بناهای قدیمی، از جمله آثار تاریخی این استان هستند که به دوره‌های مختلف تاریخی تعلق دارند .

  • در استان کهگیلویه و بویر احمد نباید انتظار غذاهای پرچرب و سنگین را داشته باشید؛ زیرا ریشه غذاهای سنتی این منطقه در زندگی عشایری گذشتگان این استان است.
  • قلیه ماهی، یک غذای سنتی است و همراه پلو سرو می شود، پس در واقع خورشت به حساب می آید.
  • در ۳۰ دقیقه آخر پخت، سبزی و دوغ را به قابلمه بیافزایید و هم بزنید تا آش کاملاً جا بیافتد.
  • این مخلوط را پس از پخت کامل کله پاچه در قابلمه بریزید و غذا را برای ۱۰ تا ۲۰ دقیقه دیگر بپزید تا طعم مواد به خورد هم برود.
  • در ادامه به معرفی تعداد ی از غذاهای محلی استان چهارمحال و بختیاری می پردازیم.
  • شاید با شنیدن نام قلیه ذهنتان به این سمت برود که احتمالا با یک خورش شبیه قلیه جنوب مواجه می‌شوید.، در حالیکه شاید برایتان جالب باشد بدانید به طور کلی در دوران صفویه به همه خورش‌ها قلیه می‌گفتند که به معنای سرخ شده است.

سپس برنج را در آب گوشت باقی‌مانده در قابلمه بریزید و برنج را به‌صورت کته دم ‌کنید. در زمان سرو، برنج را ظرف بکشید و روی آن را با لپه تفت داده شده تزئین کنید. طرز تهیه ته تالی، بسیار ساده است و چاشنی‌های مختلف، طعم بی‌نظیر و متفاوتی را به این غذا اعطا می‌کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با طرز تهیه ته تالی آشنا کنیم.

پلو عربی

سپس پنج لیوان آب جوش را به مواد داخل قابلمه اضافه کنید، درب قابلمه را ببندید و شعله گاز را کم کنید تا گوشت و لوبیا بپزند. در همین حین، رب گوجه‌فرنگی را به‌همراه کمی روغن در یک تابه تفت دهید تا بوی خامی رب از بین برود و رنگ آن باز شود. سپس زعفران دم‌کرده، نمک و فلفل را به رب بیفزایید و مواد را خوب مخلوط کنید.

آب دیز

خورش قورمه سبزی باید حدود چهار تا پنج ساعت بپزد تا جا افتاده شود و به روغن بیفتد. خورش قورمه سبزی را در ظرف سرو بکشید و همراه با برنج، ماست و خیار، سالاد شیرازی و انواع ترشی سرو کنید. از طعم و مزه فوق‌العاده‌ای برخوردار هستند و مردم این استان در مناسبت‌ها و فصول مختلف، غذاهای متنوعی می‌پزند. ترخینه، یکی از غذاهایی است کهدر فصل زمستان و به‌دلیل شیوع سرماخوردگی طبخ و خورده می‌شود.

طعم و عطر سبزی قرمه، پیاز داغ و سیب‌زمینی به‌همراه لیمو امانی، غذایی وسوسه‌انگیز و خوشمزه را خلق می‌کند که به‌سختی می‌توان به آن دست رد زد. پلو عربی، یک غذای مجلسی است که با مرغ، گوشت، میگو و ماهی درست می‌شود. این غذا در جنوب ایران و در استان‌های بوشهر، هرمزگان و خوزستان با نام «هواری» مشهور است که اگر با میگو یا ماهی درست شود به آن میگو پلو یا هواری میگو و هواری ماهی می‌گویند. آش بی‌بی سه‌شنبه یکی از آش‌های مشهور و لذیذ در شهر اراک است که بیشتر به‌عنوان نذری پخته می‌شود و بر سر سفره بی‌بی سه‌شنبه قرار می‌گیرد تا نیازمندان را حاجت روا کند.

پلو بریانی

برای این کار باید از سیخ چوبی به جای سیخ فلزی استفاده کنید. سپس یک قابلمه جا دار را تهیه کنید و مقداری روغن مایع را در آن بریزید و بر روی اجاق گاز قرار دهید و بعد از داغ شدن آن سیخ را در آن قرار دهید تا سرخ شود. البته کباب بختیاری را نیز می توان در فر کباب کرد، فقط باید فر را در حرارت بالا قرار دهید تا کباب ها کاملاً پخته شوند. پیازهای خلالی خرد شده را در مقداری روغن محلی یا کره تفت دهید. عدس، پیاز داغ و مرزه که کمی با هم جوش خوردند، رشته آشی را اضافه کنید و اجازه دهید تا آش با حرارت ملایم جا بیفتد.

این خورش با عطروبوی اشتهابرانگیز و ظاهر متفاوتش، گزینه‌ای عالی برای مجالس و مهمانی‌ها به شمار می‌رود. به‌دلیل شرایط خاص آب‌و‌هوایی و خصوصیات اقلیمی که دارد، دارای غذاهای متنوع و خوش آب و رنگ است. بسیاری از ادویه‌های این منطقه هندی است و تاثیر بسیاری از غذاهای هندی بر غذاهای محلی این منطقه به وضوح قابل‌مشاهده است. این استان زیبا با شهرهای دیدنی و مردمان خون‌گرمی که دارد، با غذاهای خوش‌طعم و به‌خصوص غذاهای دریایی از ماهی کبابی تا سس‌های مختلف با نان‌های گرم از مهمانان خود پذیرایی می‌کند. ته تالی، شباهت بسیاری به کباب تابه‌ای و تاس کباب دارد و از آن دسته غذاهایی است که کمتر در رستوران‌ها دیده می‌شود و اراکی‌ها بیشتر آن را در خانه درست می‌کنند. جمله موزون «کوفته، شفته و تتالی، غذای زن‌های اراکی» در اراک بسیار مشهور است و ته تالی به‌همراه کوفته و شفته از جمله غذاهایی هستند که زنان اراکی در خانه می‌پزند.